Savunma mekanizmaları oluştukları dönemdeki sorunlara kişilerin bulabildiği en iyi bilinçdışı çözüm mekanizmalarıdır. Oluştuğu dönemde işlevselken sonraları bu işlevsellik ortadan kalkabilir hatta yarardan çok zarar vermeye de başlayabilir.
İkinci dünya savaşı sırasında Japonların adalarda görevlendirdiği ve ne pahasına olursa olsun adayı terk etmemesi gerektiği söylenen asker, savaş bittikten sonra bile adayı terk etmemiştir. Kendisini uyarmaya gelen birçok kişiyi ise casus olarak görmüştür. Aradan geçen onca yıldan sonra bir devlet görevlisinin gelmesiyle savaşın bittiğine inanmıştır. Vakti zamanında işlevsel olan savunmalar tehlike geçmesine rağmen askere 29 yıl kaybetmiştir.
Psikanalist Masud Khan Benliğin Mahremiyeti adlı kitabında şöyle der; “Çözmesi ve tedavi etmesi en zor şey hastanın kendi kendine tedavi uygulamasıdır. Karşı karşıya kaldığımız paradoks bir tedaviyi tedavi etmektir.” Masud Khan’ın da dediği gibi bir zamanlar işe yarayan bir savunmayı/semptomu bırakmak çok zordur.
Mesela ebeveyninin zorlayıcı tavırları karşısında sesini çıkaramayan çocuk öfkesini dolaylı yollardan (verdiği işi savsaklamak, son ana kadar beklemek, unutmak…) ifade etmeyi öğrenir. Ebeveyne öfkesini ifade etmenin tehlikeli olduğu zamanlarda bu savunma işlevselken (en azından öfke dolaylı da olsa dışa vurulmuştur), iş hayatında yapılması gerekenleri son ana bırakmak işlevsel değildir.
Adam Philips, Kaçırdıklarımız kitabında yapılması gerekeni güzel izah eder; Semptomlar her zaman bir nevi kendi kendine bulunan çarelerdir; sorunu size ilk duyuran, ona karşı geliştirdiğiniz çözüm önerileridir. Bir alkolik başlangıçta çözüm olarak alkole sığınmasına yol açan uyuşmazlıktan mustariptir; sonrasındaysa çözüm sorunun kendisi haline gelir. Sorulması gereken esas soru insanın içmeyi nasıl bırakacağı değil başlangıçta içmeye neye çare olsun diye başladığıdır.
Aslında bütün mesele; canı yanan birinin, acısını birazcık da olsa dindiren bir şeye gözü kapalı sarılmasıdır.
Samsun’da veya dünyanın herhangi bir yerinde yaşadığınız bireysel veya ilişkisel sorunlarınızda psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunuzda online ya da yüz yüze psikolojik danışmanlık hizmeti almak için samsun psikolog Hasan Duran’a ulaşabilirsiniz.
Klinik Psikolog
Özne Psikoloji Eğitim ve Danışmanlık Merkezi
